W poniższym wpisie chciałbym podzielić się opisem funkcjonujących w Niemczech stanowisk kadry inżynierskiej na budowie. Wpis ma na celu przybliżenie inżynierom zainteresowanym pracą na budowie w Niemczech ich potencjalne zadania, a także objaśnienie zależności i relacji pomiędzy poszczególnymi członkami zespołu. W zależności od wielkości projektu budowlanego liczebność TEAM-u jest bardzo różna. Począwszy od 2-3 osób przy małej budowie za kilka milionów Euro, aż po cały sztab ludzi w liczbie 40-60 osób przy projektach za kilkaset milionów Euro.
Mój opis rozpocznę od osób najwyżej postawionych, kończąc na najniższych istniejących stanowiskach inżynierskich. W każdym przypadku opiszę pokrótce każdą funkcję, związane z jej pełnieniem zadania, czas pracy i zależności w stosunku do innych członków zespołu.
Kierownik projektu - Projektleiter
Kierownik projektu jest odpowiedzialny za wykonanie projektu budowlanego w terminie, przy założonych kosztach i maksymalizacji zysku dla firmy. Koordynuje on pracę członków zespołu i odpowiada przed zarządem lub kierownictwem oddziału za wyniki zarządzanego przez niego projektu. Bierze on udział w spotkaniach i naradach z inwestorem, dbając o wykonanie prac w zgodzie z podpisaną umową i zamówieniem. W zależności od rodzaju przedsięwzięć budowlanych może on jednocześnie nadzorować kilka mniejszych lub jeden duży projekt.
W razie problemów lub sporów służy on swoją wiedzą i doświadczeniem podległym mu kierownikom budowy i zarządzanemu przez niego zespołowi. Zasadniczo kierownikami projektu zostają osoby posiadające już spory bagaż doświadczeń w zakresie budownictwa, ale spotkałem się również ze stanowiskami młodszych kierowników projektu, którzy jak sądzę posiadają odpowiednie cechy przywódcze i umiejętności zarządzania zespołem, ale brak im praktycznego doświadczenia budowlanego. Takie osoby przyuczając się przy doświadczonym kierowniku projektu, skracają sobie czasowo drogę do tego stanowiska.
W zależności od tego czy kierownik nadzoruje jeden lub więcej projektów, poświęca im odpowiednio podzieloną uwagę i czas w tygodniu, pojawiając się na zarządzanych budowach codziennie lub 1-2 razy w tygodniu. Z moich obserwacji wynika, że jego czasowe zaangażowanie w pracę jest ponadprzeciętne i często wykracza poza standardowy czas pracy, w zależności od potrzeb i okoliczności. Ma on z drugiej strony dużą swobodę wyboru czasu wykonywania pracy, która ograniczana jest poprzez zaplanowane spotkania i narady. Czasowo spędza on 90% czasu w biurze, a 10% czasu na budowie.
Przykładowe zadania:
- Zarządzanie zespołem inżynierów pracujących na budowie,
- Regularne narady i spotkania z inwestorem,
- Raportowanie postępów prac, terminowości i bilansu finansowego projektu kierownictwu firmy,
- Rozwiązywanie poważnych konfliktów na linii inwestor – generalny wykonawca lub generalny wykonawca – podwykonawca,
- Oficjalna korespondencja z inwestorem,
- Negocjacje z inwestorem odnośnie wykonania i wynagrodzenia za prace dodatkowe nie ujęte w podpisanej umowie.
Kierownik budowy - Bauleiter
Kierownik budowy jest głównym managerem zarządzającym podwykonawcami, podległymi mu majstrami i młodszymi kierownikami budowy. W zależności od rozmiaru projektu prowadzi on budowę samodzielnie nadzorując wszystkie prace lub tylko część prac w przypadku, gdy na budowie pracuje kilku kierowników. Do jego obowiązków należy nadzór firm podwykonawczych, wykonywanych przez nich prac, kontrola poprawności wykonania prac zgodnie z łączącą strony umową i rozliczenie finansowe prac z podwykonawcą. Jego zadaniem jest dbałość o wykonanie zaplanowanych prac w terminie, zgodnie z projektem i przy założonych kosztach. Kierownik budowy często musi rozwiązywać konflikty wynikające z niepełnej/błędnej dokumentacji projektowej lub zaniedbań podwykonawców.
Przeważająca część pracy kierownika budowy wiąże się z opracowywaniem dokumentacji oraz korespondencji mailowej ze wszystkimi stronami uczestniczącymi w przedsięwzięciu budowlanym. Kierownik budowy często pracuje ponad standardowy i ustalony umową czas pracy. W przypadku małych projektów często przejmuje również obowiązki kierownika projektu. Czasowo spędza on 75% czasu w biurze, a 25% czasu na budowie.
Przykładowe zadania:
- Koordynacja pracy podległych mu majstrów i młodszych kierowników budowy,
- Aktywny udział w wyborze podwykonawców i przygotowaniu umownego zakresu prac przed jego wyborem,
- Regularne narady i spotkania z podwykonawcami,
- Kontrola terminowości i zakresu wykonywanych prac w kontekście umowy z inwestorem i podwykonawcami,
- Kontrola rachunków i rozliczeń z podwykonawcami,
- Zamawianie dostaw szalunków, zbrojenia, prefabrykatów i innych elementów,
- Rozwiązywanie średnich konfliktów na linii inwestor – generalny wykonawca lub generalny wykonawca – podwykonawca,
- Oficjalna korespondencja z inwestorem, podwykonawcami i dostawcami,
- Zaplanowanie placu budowy oraz zlecenie wykonania planu BIOZ.
Majster - Polier
Majster jest pierwszym w szeregu na placu boju. Jest on odpowiedzialny za organizację pracy podwykonawców, utrzymanie porządku i ładu na placu budowy, jak również za przestrzeganie przez wszystkich obecnych na budowie osób zasad BHP. W czasie, gdy kierownik budowy odpowiada za zdecydowaną większość “papierologii”, to majster ma za zadanie dbać o bezproblemowy i niezakłócony postęp prac wykonawczych oraz bieżącą kontrolę jakości wykonania tych prac. To majster najczęściej pojawia się pierwszy na placu budowy i ostatni z niej wychodzi. W fazie stanu surowego budowy, to majster organizuje i zamawia odpowiedni rodzaj i ilość betonu, dbając o ciągłość jego układania i późniejszej pielęgnacji. Jego zadaniem jest również zadbanie, aby na budowie w odpowiednim czasie znalazły się wszystkie potrzebne w danym momencie materiały.
Z całej kadry inżynierskiej to majster spędza najwięcej czasu w pracy, a nierejestrowane nigdzie nadgodziny udaje mu się czasem odzyskać w formie urlopu, pomiędzy projektami. Czasowo spędza on 25% czasu w biurze i 75% czasu na budowie.
Przykładowe zadania:
- Koordynacja pracy podwykonawców i kontrola jakości jej wykonania,
- Planowanie czasu wykonania i dbanie o zachowanie odpowiedniego tępa poszczególnych prac,
- Kontrola czasu pracy podwykonawców w przypadku rozliczeń na godziny,
- Kontrola i dbałość o stan materiałów do wbudowania w celu zapewnienia płynności i uniknięcia przestojów,
- Organizacja maszyn, takich jak: dźwigi, podnośniki widłowe, “zwyżki”, itp.
- Organizacja i czuwanie nad procesem betonowania,
- Kontrola poprawności wykonania szalunków, zbrojenia itp.
- Rozwiązywanie średnich konfliktów na linii generalny wykonawca – podwykonawca,
- Oficjalna korespondencja z podwykonawcami i dostawcami,
- Kontrola i dbałość o przestrzeganie zasad BHP na budowie,
- Prowadzenie dziennika budowy.
Młodszy kierownik budowy - Jung-Bauleiter
Młodszego kierownika budowy opisałbym jako odpowiednik polskiego inżyniera budowy. Jest to pomocnik kierownika budowy, wykonujący część jego zadań lub samodzielnie zarządzający jedną lub kilkoma z firm podwykonawczych. Jego zadania są częściowo związane z obowiązkami kierownika budowy, ale częściowo również z pracą majstra.
Stanowisko młodszego kierownika budowy ma przygotować osobę, która dopiero co skończyła studia do samodzielnego wykonywania zawodu. Przez pierwsze lata nabywa ona doświadczenia od swoich kolegów po fachu ucząc się jak połączyć zdobytą już wiedzę teoretyczną z praktyką. W zależności od wielkości przedsiębiorstwa, wewnętrznych programów wdrażania nowych pracowników i wielkości kadry inżynierskiej w danej firmie, młodszy kierownik budowy otrzymuje na początku bardziej lub mniej samodzielne i wyzywające zadania.
W zależności od zaangażowania oraz specyfiki i stanu projektu młodszy kierownik budowy ma szansę zmieścić się w ustalonym umową tygodniowym czasie pracy. Czasowo spędza on 50% czasu w biurze i 50% czasu na budowie.
Przykładowe zadania:
- Koordynacja i kontrola wraz z majstrem pracy podwykonawców na budowie,
- Prowadzenie dziennika budowy,
- Regularne narady i spotkania z podwykonawcami,
- Kontrola terminowości i zakresu wykonywanych prac w kontekście umowy z inwestorem i podwykonawcami,
- Kontrola rachunków i rozliczeń z podwykonawcami i dostawcami,
- Zamawianie dostaw szalunków, zbrojenia prefabrykatów i innych elementów,
- Rozwiązywanie małych konfliktów na linii inwestor – generalny wykonawca lub generalny wykonawca – podwykonawca,
- Oficjalna korespondencja z inwestorem, podwykonawcami i dostawcami,
- Przygotowywanie dokumentacji powykonawczej,
- Przygotowywanie obmiarów w celu udokumentowania zakresu wykonanych prac dodatkowych i przedłożenia ich inwestorowi.
Studiujący stażysta - Werkstudent / Praktykant - Praktikant
Wiele firm daje możliwość pracy studentom budownictwa jeszcze w trakcie studiów. Możliwa jest nawet opcja pracy tylko jeden dzień w tygodniu. Taki pracujący student ma za zadanie asystować pracującym na budowie kierownikom budowy i majstrom w ich codziennych obowiązkach i wykonywać dla nich konkretne zadania, które odciążą ich w pracy.
Dla studenta budownictwa jest to znakomita okazja, żeby posmakować budowy w praktyce, nauczyć się na czym naprawdę będzie polegać jego praca po studiach, dorobić sobie w trakcie roku akademickiego lub wakacji i znaleźć pracodawcę, gdzie po skończeniu studiów będzie mógł się zatrudnić na stałe.
W trakcie semestru student może pracować maksymalnie 20 godzin tygodniowo, natomiast w czasie poza wykładami, czyli podczas wakacji i ferii, ograniczenie to go nie obowiązuje. Studenci są najczęściej zatrudniani na odpowiednik naszej umowy zlecenie z wynagrodzeniem według stawki godzinowej.
Przykładowe zadania:
- Koordynacja i kontrola wraz z majstrem pracy podwykonawców na budowie,
- Uzupełnianie z majstrem lub kierownikiem dziennika budowy,
- Towarzyszenie majstrom i kierownikom budowy w odbiorach prac podwykonawców,
- Wykonywanie pomiarów i obmiarów pod okiem majstra w terenie,
- Zarządzanie pod okiem kierownika budowy jednym z podwykonawców,
- Fotodokumentacja postępów prac budowlanych,
- Przygotowywanie dokumentacji powykonawczej.
Podsumowanie
Wpis chciałbym podsumować poniższą tabelą, w której zestawiłem omawiane w artykule wartości wraz z szacunkowymi zarobkami brutto i wynikającymi z nich średnimi stawkami godzinowymi.
Należy podkreślić, że przedstawione w tabeli orientacyjne zarobki brutto wahają się w zależności od wielu czynników wymienionych w artykule na temat zarobków inżyniera w Niemczech oraz nie uwzględniają dodatków z premii, za delegację, ani w postaci samochodu do użytku prywatnego.
Aktualizacja 11.07.2022
Orientacyjne zarobki brutto przedstawione w artykule dwa lata temu w lipcu 2020 roku delikatnie się zdezaktualizowały 🙂 Dlatego wklejam poniżej nową tabelkę, która bardziej odpowiada aktualnym realiom.
„W fazie stanu surowego budowy, to majster organizuje i zamawia odpowiedni rodzaj i ilość betonu, dbając o ciągłość jego układania i późniejszej pielęgnacji.”
Sorry, ale w życiu nie pozwoliłbym, żeby to majester planował zamawianie betonu, rodzaj i ilość – budowa by trwała minimum 6 miesięcy dłużej. Ja daje mu termin i ma się do niego wyrobić jak nie da rady to opr… 🙂
No chyba że pracujesz tylko po stronie BH, no to możesz z takiego błędnego założenia wychodzić, że to polier powinien.
Przykład na jednej z budów – nie mojej, majster zamówił beton na strop o dwie klasy gorszy – poleciał kierownik, bo nie sprawdził.
Za bezpieczeństwo też w dużej mierze odpowiada kieras, a odpowiedzialność poliera można między bajki włożyć.
Spędziłem dużo czasu na czytaniu aktów prawnych umów itd. i zauważyłem jedną prawidłowość w szczególności przy odbiorze zbrojenia, a mianowicie Prüfstatiker zrzuca odpowiedzialność na kierasa, kieras na kierownika robót, a kierownik robót na poliera, a według (dużo zależy od umowy między wykonawcą, a BH, oraz BH a BL itd.) wyroku sądowego po zarwaniu się stropu odpowiadał właśnie Prüfer i BL, warto się przyłożyć do pracy jeśli chodzi o jakość.
Niemcy nie różnią się jakość szczególnie od Polski, ale stronka fajna.
Dzięki za komentarz!
W przytoczonym zdaniu nie miałem na myśli planowania terminów.
Z mojego doświadczenia wynika, że kierownik lub Projektleitung koordynują terminy i wydają polecenie wylania stropu w konkretnym terminie. Natomiast zamówienie materiału (zbrojenie, szalunki itd.) czy obliczenie potrzebnych m3 betonu należy już do zadań majstra.
Oczywiście kierownik musi również skontrolować ułożenie zbrojenia, czy beton jest odpowiednio układany (zawibrowany) lub zamówioną klasę betonu, ale to nie w jego gestii jest telefonowanie z betoniarnią czy organizowanie pracowników do pielęgnacji świeżo wylanego stropu.
Co do odpowiedzialności to na pewno sporo zależy od papierów… I masz rację, każdy najczęściej próbuje ubrać w odpowiedzialność kogoś pod sobą. Ale gdzie tak nie jest?
I jeszcze coś, wszystko powtarzam wszystko powinno przejść przez twoje ręce, jeżeli tego nie robisz twoja sprawa, ale pamiętaj, że dopóki jesteś potrzebny i nie narobisz strat to wszystko jest w porządku, ale jak coś się stanie BGB idzie w ruch, jak i niemiecka przyjaźń, starszy kieras odemnie z fimy często używa takiego fajnego stwierdzenia (ma już 68 lat, pracuje bo mu się nudzi) nie wiem czy dożyje do końca procesu, a proces trwa już 7 lat, coś przeoczył i sprawa się ciągnie i jest niepotrzbny stresik.