W poniższym artykule postaram się obiektywnie przedstawić wady i zalety wynikające z emigracji inżyniera budownictwa do pracy w Niemczech. Zastanowię się, jakie szanse i furtki otwierają się po podjęciu takiej decyzji, a także jakie możliwości się wraz z nią zamykają. Kilkumiesięczny wyjazd do pracy jest na pewno znakomitym doświadczeniem zawodowym i doradziłbym go każdej osobie, ale emigracja na dłuższy czas nie jest już dla każdego i podjęcie tego kroku zależy od bardzo wielu czynników.
Wpis ma za zadanie zebranie argumentów za i przeciw emigracji oraz ułatwienie decyzji osobom rozważającym ten krok. Artykuł jest napisany w formie zestawienia, uwzględniającego 5-letni horyzont czasowy od ukończenia szkoły wyższej i otrzymania tytułu inżyniera/magistra budownictwa. W lewej kolumnie rozważana jest sytuacja osoby, która wyemigrowała do pracy w Niemczech, natomiast w prawej kolumnie – osoby, która rozpoczęła karierę w Polsce. W obu przypadkach mowa o osobie pracującej na budowie, na stanowisku inżyniera budowy.
Zestawienie emigracji z pracą w kraju
Kwestie językowe
Inżynier budowy w Niemczech
Żeby wyjechać do pracy w Niemczech, niezbędna jest podstawowa znajomość języka niemieckiego w stopniu komunikatywnym. Punktem wyjścia może być znajomość języka obcego na poziomie A2/B1, która po przepracowaniu pierwszych miesięcy zostanie podciągnięta do poziomu B2. Taki poziom jest wystarczający, aby w znacznym zakresie samodzielnie wykonywać swoją pracę.
Pracując w Niemczech ma się dużą motywację i potrzebę nauki języka, która nie występuje w innych warunkach. Taka osoba jest w stanie, w stosunkowo krótkim czasie nauczyć się płynnie posługiwać językiem obcym, który będzie niewątpliwym atutem po powrocie do kraju.
Aby wyjechać do Niemiec do pracy należy znać język niemiecki w podstawowym stopniu. W innym wypadku należałoby poświęcić 0,5-1 roku na intensywny kurs przygotowawczy przed wyjazdem za granicę.
Inżynier budowy w Polsce
Do pracy na budowie nie potrzeba znajomości języka obcego. Sam proces rekrutacyjny i pierwsze miesiące w nowej pracy są mniej stresujące i wymagające niż w przypadku pracy na emigracji ze względu na posługiwanie się językiem ojczystym.
Ze względu na brak ograniczeń związanych z używaniem języka ojczystego nie ma ograniczeń co do początkowego stanowiska, zakresu zadań i momentu rozpoczęcia pracy po studiach.
W przypadku chęci nauki języka obcego, proces ten będzie znacznie wolniejszy. Ze względu na brak praktycznego użycia języka na co dzień, ciężej rozpocząć pracę z jego wykorzystaniem.
Zarobki i oszczędności
Inżynier budowy w Niemczech
W porównaniu do polskich warunków, zarobki za granicą są jak jazda samochodem w mieście i na autostradzie (przynajmniej przez kilka pierwszych lat). Osiągnięcie w Polsce zarobków dostępnych za granicą zajmie absolwentowi budownictwa na etacie 5-8 lat, jeśli nie dłużej.
Praca za granicą pozwala na systematyczne generowanie oszczędności, które w przyszłości będzie można zainwestować.
Inżynier budowy w Polsce
Wybierając po studiach pracę w Polsce skazujemy się na powolną wspinaczkę po drabinie zarobków, gdzie każdy z etapów ma swój szklany sufit.
Praca w Polsce daje etatowemu pracownikowi natomiast możliwość wzięcia w Polsce kredytu hipotecznego na nieruchomość, co przy zarobkach w walucie Euro jest obecnie bardzo ograniczone.
Praca w Polsce, w pierwszych latach umożliwi generowanie tylko minimalnych oszczędności.
Uprawnienia budowlane
Inżynier budowy w Niemczech
W Niemczech, aby być kierownikiem budowy nie ma potrzeby posiadania wykonawczych uprawnień budowlanych. Często można spotkać się na tym stanowisku z osobami nie tylko po studiach budownictwa, ale również architektury.
Jeżeli chodzi o uznanie praktyki zagranicznej w procesie starania się o uprawnienia budowlane w Polsce, to jest to możliwe, ale wymaga większego zaangażowania i wysiłku, niż w przypadku praktyki podpisanej przez polskiego inżyniera z polskimi uprawnieniami. Proces uznania praktyki zagranicznej prawie zawsze wiąże się z potrzebą tłumaczenia przysięgłego (dodatkowe koszty).
Inżynier budowy w Polsce
Bez uprawnień budowlanych nie można sprawować samodzielnych funkcji w budownictwie.
W razie starania się o zdobycie uprawnień budowlanych nie ma problemu w uznaniu praktyki. Proces zbierania i dokumentowania doświadczenia jest znacznie prostszy, niż w przypadku praktyki zagranicznej.
Możliwości awansu
Inżynier budowy w Niemczech
Niemcy są otwartym na emigrantów krajem. Przed Polakiem posługującym się profesjonalnie językiem niemieckim nie stoją żadne inne ograniczenia w możliwości awansu, niż przed rodowitym Niemcem.
Ciężko natomiast ocenić, jakie stanowisko będzie w zasięgu osoby, która wróci z Niemiec do Polski po 5 latach.
Inżynier budowy w Polsce
Pierwszym z ograniczeń w karierze inżyniera w Polsce jest zdobycie uprawnień budowlanych. Dopiero po ich uzyskaniu otwierają się prawdziwe możliwości awansu dla inżyniera.
Znajomości i realia biznesowe
Inżynier budowy w Niemczech
Po wyjeździe do Niemiec zaznajamiamy się z niemieckim rynkiem pracy i obowiązującymi tam standardami, które różnią się od polskich realiów. Nawiązywane są również lokalne znajomości, które średnio przydadzą się po potencjalnym powrocie do Polski.
W pewnych przypadkach może natomiast okazać się możliwe uzgodnienie zdalnej pracy z Polski dla niemieckiego pracodawcy.
Inżynier budowy w Polsce
Pracując w Polsce zdobywa się kontakty i nawiązuje relacje na rodzimym rynku, które w przyszłości mogą zaowocować lukratywnymi okazjami awansu lub wspólnego rozpoczęcia biznesu.
Znajomość realiów rynkowych pozwoli na łatwiejsze wystartowanie z własną firmą. Łatwiej również o wsparcie znajomych podążających podobną ścieżką.
Urlop
Inżynier budowy w Niemczech
Przecięta roczna liczba dni urlopowych waha się w zależności od firmy w przedziale 26-30 dni.
Idąc po studiach do pracy w Niemczech dostaje się od razu do dyspozycji wszystkie należne w danym roku dni urlopowe.
Inżynier budowy w Polsce
Roczna liczba dni urlopowych wynosi w pierwszych latach 20 dni, a później 26 dni.
Idąc do pierwszej pracy etatowej po studiach nie można wykorzystać należnych dni urlopowych, bez uprzedniego ich wypracowania. Przez pierwszy rok pracy etatowej zdobywa się 1/12 należnych dni urlopowych za każdy przepracowany miesiąc.
Rodzina i znajomi
Inżynier budowy w Niemczech
To jeden z problemów związanych z emigracją, który ciężko pojąć, jeżeli nie mieszkało się dłuższy czas poza granicami Polski.
Mieszkając w Niemczech brakuje bliskości rodziny i znajomych oraz miejsc, gdzie żyliśmy i się wychowywaliśmy.
Z drugiej strony Niemcy są stosunkowo najbliższą destynacją emigracyjną dla Polaków, którzy w przeciągu kilku godzin jazdy samochodem są w stanie właściwie w każdym momencie znaleźć się w Polsce.
Inżynier budowy w Polsce
Mieszkając w Polsce ma się bliskich i znajomych w zasięgu ręki. Spontaniczne wyjście wieczorem ze znajomymi nie wymaga specjalnego umawiania się w weekend.
Bliskość rodziny daje możliwość wzajemnej pomocy i wsparcia w codziennych sprawach lub wychowaniu i opieką nad dziećmi.
Partner/-ka
Inżynier budowy w Niemczech
Wyjeżdżając za granicę nie warto żyć oddzielnie. Najlepiej od razu wyjechać razem lub połączyć się jak najwcześniej, gdy jedno z partnerów rozpocznie już pracę za granicą, a kwestie finansowo-mieszkaniowe są już uregulowane.
Wyjeżdżając za granicę nie będąc w związku może być ciężko znaleźć tam partnera/-kę. Może się także okazać, że zakochamy się w osobie z innego kręgu kulturowego lub zakątka świata, co znacząco wpłynie na całe dalsze życie.
Inżynier budowy w Polsce
Pracując w Polsce i będąc w stałym związku, unikamy rozłąki. Osoby, które działają w różnych branżach łatwiej znajdą pracę i pogodzą ją z życiem prywatnym w Polsce.
Ze względu na dużą ilość znajomych i znajomość lokalnego środowiska znalezienie partnera może być łatwiejsze niż za granicą.
Kwestie kulturowe
Inżynier budowy w Niemczech
Typowy charakter Niemiec można poznać jedynie w mniejszych miejscowościach lub konkretnych dzielnicach miast. Większość dużych miast jest natomiast zdominowana przez emigrantów, gdzie panuje kosmopolityczna atmosfera.
Jednych ten fakt będzie raził, a innych zachwycał. Przykładowo, żeby posmakować oryginalnego dania dowolnej kuchni świata, wystarczy wybrać się do centrum Berlina.
Inżynier budowy w Polsce
Mieszkając w Polsce znamy panujące obyczaje i wszędzie czujemy się jak u siebie. Zasadniczo nie występują problemy związane z różnicami kulturowymi w społeczeństwie.
Wyniki ankiety na temat emigracji
Na początku lipca 2020 przeprowadziłem ankietę na facebook’u na grupie „Sensowna praca dla inżyniera”, której zdecydowana większość to inżynierowie różnych specjalizacji. W ankiecie zadałem następujące pytanie:
Czy zakładając, że w dłuższym okresie czasu (10 lat) wiążemy naszą przyszłość z życiem na stałe w Polsce, warto na początku wyjechać na jakiś czas (2-3 lata) za granicę i rozpocząć karierę zawodową z dużo wyższego pułapu płacowego [WANRIANT A], czy może lepiej zostać w kraju i postawić na budowanie długotrwałych relacji w branży i zdobywanie doświadczenia na swoim podwórku, które w przyszłości zaowocują lepszą płacą, stanowiskiem i możliwościami rozwoju [WARIANT B]?
Warianty odpowiedzi uwzględniały fakt czy odpowiadająca osoba posiada doświadczenie w pracy na emigracji, czy pracowała dotychczas tylko i wyłącznie w Polsce. W badaniu wzięło udział 301 osób i na dzień 15.07.2020 wyniki ankiety prezentowały się w następujący sposób:
Kolorem niebieskim oznaczone są głosy osób posiadających tylko doświadczenie w pracy w Polsce, kolor pomarańczowy reprezentuje natomiast osoby posiadające doświadczenie w pracy na emigracji.
W obu grupach ankietowanych większość zagłosowała za Wariantem B, czyli za pozostaniem w kraju i budowaniu długotrwałych relacji, które mają szanse zaowocować w przyszłości. Dla większości wyższe zarobki nie okazały się wystarczającym powodem do emigracji. To obrazuje, że decyzja o pracy za granicą jest złożonym i niebanalnym procesem, w trakcie którego należy uwzględnić wiele zależności. W „polskiej” grupie można upatrywać myślenia w kategorii odroczonej gratyfikacji związanej z nieprzedkładaniem doczesnych korzyści finansowych nad możliwe lepsze perspektywy w przyszłości. Grupa „emigrantów” być może obawia się trudności w odnalezieniu się na lokalnym rynku pracy po kilku latach spędzonych za granicą – praca według innych norm i standardów, brak lokalnych znajomości w branży, brak doświadczenia w pracy na lokalnym rynku, mniejsze zarobki. W grupie „emigrantów” wariant A uzyskał natomiast procentowo znacznie więcej głosów niż wśród „polskiej” grupy.
Pod ankietą wynikła mała dyskusja, z której szczególnie ciekawe wydały mi się 2 następujące komentarze:
Wpis chciałbym podsumować właśnie podobnym do powyższych stwierdzeniem. Emigracja nie jest standardową ścieżką kariery i zapewne nie jest ona też najlepszym możliwym wariantem. Z pracą za granicą wiążą się różne pozytywne i negatywne aspekty. Emigracja może natomiast otworzyć możliwości tym, którzy myślą nieszablonowo i chcą iść pod prąd (choć oni właściwie poradzą sobie zawsze i wszędzie). Nabyte za granicą doświadczenia mogą po powrocie z emigracji wnieść coś nowego i innowacyjnego na rodzimy – polski rynek pracy.
